Fietsroutes in Westerwolde

In de Dal van de Ruiten Aa zijn verschillende fietsroutes te vinden die populair zijn in de regio Westerwolde. Enkele van de meest populaire fietsroutes zijn:

Westerwolde Noordelijke route: Een prachtige route van ongeveer 56 kilometer die je meeneemt door het afwisselende landschap van Westerwolde. Je fietst langs bossen, vennen, beken en pittoreske dorpen zoals Bourtange en Vlagtwedde.

Dal van de Ruiten Aa en Veenkoloniën: Deze route volgt de kronkelende loop van de Ruiten Aa, een van de mooiste beken van Nederland. Je fietst door het glooiende landschap langs oude boerderijen, weidse akkers en schilderachtige natuurgebieden.

Bourtange en Ruiten Aa: Een afwisselende route van ongeveer 50 kilometer waarbij je zowel door de bossen als langs het water fietst. Je komt langs de bekende vestigingsstad Bourtange, waar je kunt genieten van prachtige uitzichten over de gracht of een lekkere kop koffie of thee in de vesting zelf.

Ter Apel en Bourtange route: Deze route voert je langs het historische dorp Ter Apel en het indrukwekkende klooster van Ter Apel. Je fietst door het groene landschap van Westerwolde richting Bourtange en kunt onderweg genieten van diverse bezienswaardigheden en horecagelegenheden zoals in de Vesting Bourtange.

Ter Wupping en Onstwedder Holte route: Deze route van ruim 19 km brengt je kort door het hart van het esdorpenlandschap van het Westerwolde. Hier vind je een afwisseling van bebossing, open velden, bebouwing en water.

Deze fietsroutes bieden allemaal een unieke manier om de prachtige natuur en cultuur van Westerwolde te ontdekken. Of je nu houdt van bosrijke omgevingen, pittoreske dorpen of rustgevende waterlandschappen, er is voor elk wat wils.

Voor lange tijd lag de regio Westerwolde afgezonderd, omringd door het uitgestrekte Bourtangerveen, het grootste moeras van Europa, aan drie zijden. Enkel de hoger gelegen zandgronden langs de rivieren werden bewoond, waar de karakteristieke esdorpen en -gehuchten ontstonden. Later vonden ook de tangen, hoge zandruggen in het veen, bewoning. De Westerwolde Noordelijke route neemt je mee terug in de geschiedenis.

Langs deze fietsroutes ontdek je diverse interessante plekken. Bourtange wordt beschouwd als de meest complete vestingstad van Nederland. In 1590 gaf Willem van Oranje opdracht tot de bouw van deze versterkte plaats op een zandrug in het ontoegankelijke Bourtangerveen. Bourtange bereikte zijn hoogtepunt in 1742, toen aanvallers aan de oostzijde werden geconfronteerd met een ‘natte horizon’, een terrein dat onder water kon worden gezet. De vesting werd nooit veroverd.

Na de opheffing van de vesting in 1851 raakten de verdedigingswerken in verval, en werd Bourtange een agrarisch dorp. In de jaren ’60 begon een reconstructie om de vesting terug te brengen naar zijn oorspronkelijke staat. Tegenwoordig is de vesting het hele jaar door open voor het publiek. Er zijn gezellige middeleeuwse feesten zoals De Slag om Bourtange.

Ook de andere dorpen langs de route hebben een rijke geschiedenis. De kerk in Vlagtwedde dateert bijvoorbeeld uit de dertiende eeuw, terwijl Smeerling een beschermd dorpsgezicht heeft dankzij enkele eeuwenoude boerderijen. De burcht in Wedde dateert uit de 14e eeuw en was vaak het toneel van oorlogsgeweld. Nu doet het dienst als kinderhotel. Wie meer wil weten over de vesting van Oudeschans kan een bezoek brengen aan het vestingmuseum.

Verken een intiem landschap tijdens een ontspannen fietsroutes, omgeven door beekdalen, oude bossen, uitgestrekte heidevelden, verborgen vennen, en schilderachtige moerassen, met als hoogtepunt een eeuwenoud vestingstadje.

De Dal van de Ruiten Aa en Veenkolonien route leidt je door het schilderachtige dal van de Ruiten Aa, een beek die al eeuwenlang door het weelderige groen van Zuidoost-Groningen stroomt. Haar bron ontspringt in een van de oudste bossen van de provincie, nabij een middeleeuws klooster van de kruisheren, het Klooster van Ter Apel. Dit schilderachtige pad belichaamt de rijke geschiedenis van de regio en biedt een adembenemende variatie aan landschappen.

Het eerste hoogtepunt van de Bourtange en Ruiten Aa route is het beroemde Bourtange, wellicht de meest iconische vesting van Noord-Nederland. Haar geschiedenis gaat terug tot rond 1580. Tijdens de twee Münsterse Oorlogen in de 17e eeuw onderging de vesting nog verdere verbeteringen. De kenmerkende stervormige kanalen zijn onmiskenbaar en de restanten van de oorspronkelijke vesting zijn nog steeds te vinden in de hedendaagse kerk van Bourtange.

Vervolgens voert de route je door het hart van mooi Westerwolde, een typisch esdorpenlandschap met een afwisseling van bossen, open velden, bebouwing en water. De hogere zandruggen waren al vroeg het toneel van akkerbouw, waarbij schapen die overdag op de schrale hei graasden voor bemesting zorgden.

Vanaf de 19e eeuw werden de heidevelden en veengebieden ontgonnen, wat heeft geleid tot de herkenbare, rechtlijnige percelen die ook in deze regio te vinden zijn. In Sellingen, Ter Borg en Smeerling zijn verschillende oude boerderijen uit de 17e en 18e eeuw als monument aangewezen.

De Ruiten Aa stroomt dwars door dit deel van Westerwolde, en voor de grootte van de beek is het dal opvallend breed. De meanders van de beek zijn nog steeds zichtbaar in het landschap, hoewel de beek tegenwoordig niet meer zo belangrijk is voor waterafvoer sinds de aanleg van het Ruiten-Aa-Kanaal en het Mussel-Aa-Kanaal.

De bossen rondom de slingerende Ruiten Aa zijn van onschatbare waarde voor de natuur, met enkele zeer oude bosrestanten. Door de natuurlijke verspreiding van boomsoorten vanuit deze relicten zijn er bijzondere, niet-aangeplante, bomenrijen te vinden.

Hoewel je er misschien niet direct langs fietst, is Liefthingsbroek een natuurhistorisch pareltje voor deze oude boomsoorten. Bovendien zijn de natte velden ideaal voor een wandeling voor liefhebbers van vogels.

De fietsroutes van Ter Apel en Bourtange nemen je mee terug de oudheid in. Bourtange biedt een schat aan historische bezienswaardigheden, zowel binnen als buiten de vestingmuren. Denk aan de karakteristieke officiershuizen, de Pastoorswoning, de soldatenbarakken, de secreten (toiletten van weleer) en de wachthokjes, die elk een verhaal vertellen over het verleden van deze iconische vesting.

Ter Apel, gelegen aan het beekje Ruiten Aa, heeft een bijzondere ligging in een oud dal dat samen met de Ter Apelerbossen deel uitmaakt van de Ecologische Hoofdstructuur. Hierdoor is het gebied rondom het dorp rijk aan bosrijke natuurgebieden.

In 1619 verwierf de stad Groningen Westerwolde, inclusief het klooster en de bijbehorende gronden. In de daaropvolgende jaren heeft de stad geleidelijk aan meer bossen aangeplant op deze gronden. De oude Kloosterbossen herbergen imposante oude eiken en beuken, die getuigen van een rijk en lang verleden.

De Ter Wupping en Onstwedder Holte route voert je kort door het levendige esdorpenlandschap van Westerwolde, waar de omgeving een harmonieuze mix vormt van beboste gebieden, open velden, bebouwing en waterpartijen. Op de hogere zandruggen ontstond al vroeg in de geschiedenis akkerbouw, waarbij de bemesting afkomstig was van schapen die overdag op de schrale hei graasden.

Vanaf de 19e eeuw werden de heidevelden en veengebieden ontgonnen, wat heeft geleid tot de herkenbare rechtlijnige percelen die je ook in deze regio ziet. Onstwedde, een van de grotere esdorpen langs deze route, vormt een interessant onderdeel van deze historische omgeving.

De Onstwedder Holte is een heuvelrug die zijn oorsprong vindt in de voorlaatste ijstijd. Deze heuvelrug kent drie hogere verheffingen, waarvan de Holte met zijn 12 meter de hoogste is. Hier domineert voornamelijk een agrarisch landschap, dat de rijke geschiedenis van deze regio weerspiegelt.

Vervolgens doorkruis je een ander natuurrijk gebied, Ter Wupping. Naast een gehucht is Ter Wupping ook een belangrijk natuurgebied, waar de Ruiten Aa en Mussel Aa samenkomen. Dit resulteert in een moerassig gebied met elzenbroekbossen en natte graslanden, dat een thuis biedt aan een diversiteit aan vogelsoorten.

Hoewel de beken hier hun belang voor afwatering hebben verloren, dragen ze bij aan de ecologische variatie van het gebied.